07.03.2022
Autor: Anna Raczkowska - aplikant radcowski, Jarosław Kruk - radca prawny, partner zarządzający
Resort sprawiedliwości szykuje znaczne zmiany w zakresie funkcjonowania Krajowego Rejestru Sądowego. Wprowadzenie nowych przepisów zostało zapowiedziane przez Wiceministra Sprawiedliwości i zgodnie z prognozą zaczną obowiązywać od maja 2022 r. Newsletter obecnie w obrocie gospodarczym kojarzy się zwykle z marketingowym narzędziem komunikacji z konsumentem. Już wkrótce pojęcie te zacznie być w obiegu procedur związanych z rejestracją spółki. Zaproponowane zmiany w ustawie mają wprowadzić tzw. usługę Newslettera KRS, polegającą na automatycznym przesyłaniu zainteresowanym osobom informacji o próbie zmiany danych w KRS – jeszcze zanim wniosek zostanie rozpoznany. Z informacji, które są już znane proponowane jest dodanie art. 10a ust. 1 do aktualnie obowiązującej ustawy o KRS. Poza ogólną zapowiedzią ministerstwa, szczegóły wciąż nie są znane, gdyż nie ma jeszcze projektu ustawy w tym zakresie.
Głównym motywem zmian jest narastający problem kradzieży spółek. Newsletter KRS ma na celu przeciwdziałanie takim sytuacjom. Dodatkowo, kiedy dojdzie do posłużenia się sfałszowanymi dokumentami możliwym będzie wzięcie przez osoby uprawnione udziału w toczącym się postępowaniu, zaskarżenie orzeczenia o wpisie i powiadomienie organów ścigania o usiłowaniu kradzieży spółki. Newsletter KRS ma stanowić nie tylko narzędzie ochrony przed kradzieżą, ale także usprawniać pracę sekretariatów sądów rejestrowych, gdyż wnioskodawcy będą na bieżąco informowani o statusie sprawy.
Proponowana przez ministerstwo zmiana jest już kolejnym krokiem podjętym w celu weryfikacji postępowań rejestrowych. Pierwszą istotną zmianą było wprowadzenie w 2021 roku systemu postępowań rejestrowych online, a także uwidocznienie postępowań rejestrowych w Portalu Rejestrów Sądowych.
Do tej pory możliwe, a wręcz niestety bardzo powszechne, są przypadki kradzieży spółki. Są to wszelkie działania, które doprowadzają do niekorzystnych zmian w strukturze spółki. Oszuści posługują się przy tym podrobionymi dokumentami pełnomocnictw i umów, sfałszowanymi uchwałami organów spółki – wszystko celem bezprawnego przejęcia władztwa nad spółką. Zatem „kradzież spółki” jest raczej skrótem myślowym i w rzeczywistości oznacza wszystkie działania skierowane na przejęcie władztwa nad spółką i zbycie jej majątku. W praktyce oznacza to, że przejęcie kontroli następuje poprzez zgłoszenie zmiany wspólników i zarządu, dzięki czemu możliwe jest podejmowanie przestępczych czynności. Kradzież spółek to zjawisko spowodowane także tym, że obowiązujące przepisy kodeksu spółek handlowych są niedopracowane i umożliwiają przejęcie kontroli nad spółką.
O ile, wprowadzenie Newslettera KRS może pozytywnie wpłynąć na szybszą reakcję w przypadku podejrzanych wniosków – o tyle, szczególnie ważna jest praktyka sądów rejestrowych odpowiedzialnych za weryfikację przedkładanych dokumentów. Ustawodawca powinien jednak rozszerzyć zapowiedziane zmiany o możliwość udziału w postępowaniu rejestrowym innym osobom niż wnioskodawca z racji, że samo postępowanie rejestrowe ma bardzo formalny charakter i ograniczone zasoby materiału dowodowego.
Newsletter KRS wydaje się być pomysłem trafionym, założenia teoretyczne zostaną jednak zweryfikowane w praktyce i dopiero po upływie czasu będzie można dostrzec, czy przyczyniło się to do skuteczniejszego alarmowania prób popełnienia przestępstw jakimi są kradzieże spółek. To na co należy zwrócić uwagę to narastający problem czynów przestępczych związanych z kradzieżą spółek, a także pojawiająca się pilna potrzeba przeciwdziałania. Newsletter KRS jest kolejnym dowodem na to, że ustawodawca poczynił starania, aby zapobiegać kradzieży, natomiast są to jedynie założenia teoretyczne, które wymagają dopracowania.
